Projecten voor en door brussen

Brussen-ervaringswerker en fotograaf Vera volgde enkele jongeren die een broer of zus hebben met een vorm van autisme en/of een beperking. De foto-expositie reist langs verschillende scholen en onderwijsinstellingen. Tevens delen de jongeren hun verhaal in gastlessen om zo meer (h)erkenning te creëren voor jonge mantelzorgers.

Komische drama-jeugdserie over de onzekere puber Fien tijdens haar eerste jaar op de middelbare school. De 12-jarige Fien groeit op met haar verstandelijk gehandicapte broer en daar heeft ze het soms best moeilijk mee. Nu ze in de brugklas zit, vindt ze dat een goed moment voor een nieuwe start, zonder Luuk.

In het spel maken De Broedels allerlei dingen mee die brussen ook meemaken. Ze hebben een speciale eigenschap: ze kunnen zich ‘verbroedelen’. Dat betekent dat ze zich letterlijk even kunnen verplaatsen in de ander, zodat ervaren hoe het is om de ander te zijn. In de game komen 9 thema’s aan bod die de kwaliteit van leven van brussen verbeteren (Moyson & Roeyers, 2012).

Anjet van Dijken geeft aan de hand van gesprekken met 36 jonge en volwassen brussen inzich in het leven met een broer/zus met een beperking, ziekte of stoornis. Wat doen ze het liefst samen? Hoe kijken ze terug op vroeger? En hoe zien ze de toekomst? Een breed scala aan onderwerpen komt in hert boek aan bod. Daarnaast biedt het interessante inzichten en handvatten voor brussen, ouders en professionals.

Broers Jordy en Camiel hebben een bijzondere band. Jordy woont en werkt op een zorgboerderij. Camiel is de jongste van hun tweeën en haalt heel veel inspiratie uit zijn broer. Elke avond bellen ze met elkaar om te praten over van alles en nog wat. Sinds 2015 maakt Camiel strips van hun bijzondere en komische momenten, genaamd Mijn Gehandicapte Broer & Ik.

De wereld van ernstig meervoudig beperkte mensen is vaak ongezien en onbegrepen. Wie niet beter kijkt, ziet misschien alleen iemand zitten in een rolstoel. Maar je zal verbaasd staan over de levenswijsheid die juist deze mensen bezitten. De verhalen en brieven die je in dit prachtige boek van Pauline Kuiper leest, geven je een inkijk in de levens van mensen met een ernstig meervoudige beperking en hun broers en zussen. Zonder het met woorden te kunnen zeggen vertellen deze mensen hun verhaal aan de personen die dag in dag uit voor ze zorgen en ze lief hebben. Verhalen die maar een ding uitademen; onvoorwaardelijke liefde.

Een broertje met ander gedrag dan andere kinderen is niet altijd gemakkelijk. Loïs Bruessing schreef een boek over Noor, een gewone tiener die naar de eerste klas van de middelbare school gaat. Haar beste vriendin Hiba, zit bij haar in de klas. Alles lijkt normaal, zoals bij ieder ander meisje van die leeftijd. Alleen wat de mensen niet weten, is dat Noor eigenlijk in twee werelden leeft. Als het Noor teveel wordt, doet zij iets waar ze spijt van krijgt. Dit brengt haar in de problemen, maar geeft haar ook een nieuwe kijk op zichzelf. Gaat het Noor lukken, om voor het einde van het schooljaar, de twee werelden samen te brengen?

Kinderen met psychiatrische problemen eisen vaak een groot gedeelte van de aandacht in een gezin op. Dit gaat vaak ten koste van hun broers en zussen die daardoor soms op het tweede plan komen met alle gevolgen van dien. Filmmakers Anna Trentelman en Suzy van der Wal onderzoeken in hun documentaire ‘Mijn broeders hoeder’ hoe het is om op te groeien met een broer of zus met een psychiatrisch ziektebeeld.

Brus Sophie Kiesouw maakte in 2018 deze persoonlijke korte film., waarin we haar broer Eric volgen met zijn fascinatie voor het geluid van treinen en wasmachines. Eric heeft autisme, een verstandelijke beperking en een hechte band met zijn vader. De film toont dat het leven niet groots en meeslepend hoeft te zijn, maar dat geluk en liefde in kleine dingen zit.

Nancy Wolting-Hulzinga heeft een boek geschreven van ‘een heel gewoon meisje met een bijzonder zusje’. Nancy’s zus leefde van 1975 tot 2011 en had het Rett syndroom. Het boek beschrijft dingen uit heel haar hele leven en ook wat voor invloed ze nog steeds heeft. Lees ook het interview met Nancy in Kleur, magazine van Dit Koningskind (jaargang 47, nummer 1, april 2020, pp. 8-9).

Jenny ter Wee groeit op met twee zussen met een verstandelijke en lichamelijke beperking. Zij schrijft hierover in haar boek: Mama... Wilma doet raar! De zussen zijn van invloed op de manier waarop ze opgroeit. Hoe (on)zichtbaar is ze voor anderen? Welke verantwoordelijkheid voelt ze al op jonge leeftijd? Daarnaast schrijft Jenny ook over haar rol als curator voor haarzussen en de impact daarvan op haar leven. Bestel het boek t.w.v. € 20,95 via een mail naar mamawilmadoetraar@gmail.com. Bestellingen worden ingepakt en verstuurd door cliënten van dagbesteding de IJsselbolder van Frion.